Περιδιαβαίνοντας το Νικητάρι, εκτός από τον πολιτιστικό θησαυρό του 12ου αιώνα, την εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, ανακαλύπτει  κανείς την εκκλησία του Ιωάννη του Προδρόμου, σπίτια λαϊκής  αρχιτεκτονικής, χώρους αναψυχής, όπως κέντρα και εστιατόρια..

 

Ιστορικά στοιχεία –Ονομασία
Στην περιοχή που σήμερα είναι χτισμένο το Νικητάρι, όπως διασώζει η Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια παραπέμποντας στο Στέφανο Βυζάντιο,   βρισκόταν ένας αρχαίος οικισμός με την ονομασία Ασίνη. Στον οικισμό αυτό, όπως εξηγεί ο Καρούζης, εγκαταστάθηκαν τον 11ο αιώνα άποικοι από την Ασίνη της Πελοποννήσου. Την ύπαρξη του οικισμού βεβαιώνουν παλαιοί χάρτες, στους οποίους είναι σημειωμένο το όνομα «Assinni». Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η εκκλησία της Παναγίας φέρει το συγκεκριμένο τοπωνύμιο.  

Σύμφωνα με τον ντε Μας Λατρί, την περίοδο της φραγκοκρατίας το χωριό ήταν ένα από τα φέουδα που ανήκαν στη βασιλική Μαραθάσα. Όπως ο Μας Λατρί, τόσο ο Φλώριος Βουστρώνιος όσο και G. Jeffery αναφέρθηκαν στο Νικητάρι. Ο μεν Φλώριος Βουστρώνιος, όπως διασώζει ο Καρούζης, αναφέρει τα ονόματα δυο φεουδαρχών του 15ου αιώνα, του Ιωάννη Φλάτρου και του Ιωάννη Συγκλητικού, ενώ ο G. Jeffery αναφερόμενος στο χωριό το σημειώνει ως εξής: «Chittari». Αυτή η αναφορά εξηγείται από τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια ως μια φράγκικη παραφθορά του ονόματος Νικητάρι. Το χωριό, όμως, είναι σημειωμένο και με άλλες παραπλήσιες ονομασίες, όπως Nichitari. Πρέπει να αναφερθεί πως, στις μέρες μας, στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα το χωριό προφέρεται  «Νιτζ’ ητάριν».

Η παράδοση διασώζει πως το όνομα του χωριού συνδέεται με τον Όσιο Νικήτα, τον επίσκοπο των Χύτρων. Συγκεκριμένα, το χωριό μας οφείλει το όνομα του σε υποκοριστικό του προαναφερόμενου ονόματος.  Υπάρχει μάλιστα άλλο ένα χωριό, το οποίο συνδέει το όνομα του με τον επίσκοπο Χύτρων, το κατεχόμενο σήμερα χωριό Νικήτας που βρίσκεται στη Μόρφου.  

 

Πληθυσμός- Ανάπτυξη
Το Νικητάρι είναι ένα από τα χωριά της Κύπρου που αντιστέκονται στην αστυφιλία. Διατηρεί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Καρούζης, «ένα σχετικά υπολογίσιμο αριθμό». Συγκεκριμένα, όπως παρουσιάζει και  ο πιο κάτω πίνακας, το Νικητάρι το 2001 αριθμούσε  426 κατοίκους. Oι κάτοικοι φαίνεται να μην εγκαταλείπουν το χωριό, παρόλο που αρκετοί απ’ αυτούς εργάζονται στην πρωτεύουσα και αναγκάζονται να πηγαινοέρχονται από και προς το Νικητάρι.

Στη συγκράτηση του πληθυσμού, συνέτεινε η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής που συνδέεται με το πλήθος επισκεπτών που προσελκύει η εκκλησία της Παναγίας, αλλά και με την προώθηση έργων από το Κοινοτικό Συμβούλιο.  Πιο κάτω παρουσιάζεται η πληθυσμιακή πορεία του χωριού.

 

 

Φυσικό περιβάλλον
Στο Νικητάρι  καλλιεργημένες εκτάσεις σμίγουν με εκτάσεις άγριας βλάστησης δημιουργώντας μια  υπέροχη εικόνα. Από τη μια, απλώνονται καλλιέργειες σιτηρών, ελιών, εσπεριδοειδών, λαχανικών και λίγων αμπελιών, ενώ από την άλλη εκτάσεις άγριας βλάστησης με μαζιές και ξισταρκές.  Αξίζει μάλιστα να αναφερθεί πως ένα μεγάλο μέρος του χωριού καλύπτεται από το κρατικό δάσος Αδελφοί. Περισσότερα: Φυσικό Περιβάλλον

 

Στο Νικητάρι, όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν δύο εκκλησίες, η μια αφιερωμένη στην Παναγία της Ασίνου, και η άλλη στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Η μεν εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, είναι μια μονόκλιτη λιθόκτιστη εκκλησία που στο εσωτερικό της διασώζονται εξαίσιες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον 12ο έως τον 15ο αιώνα. Η δε εκκλησία του Ιωάννη του Προδρόμου κοσμείται με φορητές εικόνες, οι οποίες σύμφωνα με τον Gunnis, είναι του 17ου αιώνα. Περισσότερα: Εκκλησίες

 

Πηγές:
Γιώργου Καρούζη, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λευκωσία, Πόλη και Επαρχία, Λευκωσία 2001

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια